Repo Nedir, Repo Çeşitleri Nelerdir?

Güvenli bir yatırım aracı olarak kabul edilen repo, kısa süreli bir borçlanma sözleşmesi olarak tabir edilebilir.  Genellikle kısa süreli sermaye artırımları için yapılan repo, menkul değerlerin ya da diğer yatırım araçlarının satın alınmasını finanse etmek için tercih edilir. Kısaca geri alım taahhüdü ile gerçekleştirilen satım işlemi olarak da tanımlan reponun farklı türleri vardır. Repo nedir ve repo çeşitleri nelerdir? Hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak için yazımızı okumaya devam edin.

Repo Nedir?

Bir menkul değerin belirli bir süre sonunda ilk satıcısı tarafından belirlenen fiyattan tekrar geri alınacağını taahhüt eden kısa süreli işlemlere repo denilmektedir. Repoyu diğer finans işlemlerinden ayıran en önemli özellik, söz konusu menkul kıymetin gerçek vadesinin alıcı ve satıcı tarafından daraltılmasıdır. Repo her ne kadar kısa vadeli bir yatırım aracı olsa da vadesine göre farklı şekillerde isimlendirilir. Oran, dönem ve tenör olmak üzere üç farklı şekilde isimlendirilen repo işlemleri kullanım amacına ve vadesine göre de kategorize edilir.

Repo Çeşitleri Nelerdir?

Geri alım taahhüdüne göre yapılan bir satış işlemi olan reponun türleri şu şekilde sıralanabilir:

• Düz repo
• Esnek repo
• Gecelik repo
• Vadeye kadar repo
• Sürekli repo
• Ters repo
• Döviz swapı repo
• Fiktif (karşılıksız) repo

En çok bilinen ve en çok kullanılan repo türlerinin açıklamaları ise şöyledir:

Ters Repo: Bir taraf menkul kıymetlere diğer tarafın ise paraya sahip olması şekliyle reponun iki yönü vardır. Burada menkul kıymete sahip olan kişinin yaptığı işleme repo denirken paraya sahip olan kanatın uyguladığı işleme ise ters repo denilmektedir. Yatırımcı firmaların aracı kurumlar aracılığıyla yaptıkları işlemlerin birçoğu ters repo işlemi olarak kabul edilir.

Vadeye Kadar Repo: Repo işlemi esansında kullanılan menkul kıymetin belirlenen vade sonuna kadar kullanılmasıdır.

Günlük Repo: Repo sözleşmesinde belirlenen vadenin en az bir gün olduğu repo işlemine günlük repo denilir.

Açık Repo: Repo işlemlerinde vadenin belirlenmemesi ve her iki tarafında kabul edilmiş bir tarihte sözleşmeyi feshetme yetkililerin bulunduğu repo sözleşmesine açık repo denilmektedir. Bu sözleşme açık repo işlemi sonlandırılana kadar günlük repo olarak işlem göremeye devam eder. Daha çok tarafların vade konusunda emin olmadıkları durumlarda en fazla tercih ettikleri repo çeşitleri arasında açık repo gelmektedir.

Sürekli Repo: Alıcı ve satıcı yaptıkları anlaşmaları feshedene kadar yaptıkları repo işlemlerine sürekli repo denilir.

Esnek Repo: Finans sağlayan yatırımcının, repo işlemleri için ortaya konulan menkul kıymetleri bir kısmın son vade tarihi gelmeden önce borçlu olan şahsa satmasını sağlayan repo türüne esnek repo denilmektedir.

Karşılıksız Repo: Bu repo türü iki farklı şekilde gerçekleşir. Bunlardan birincisi; satıcının portföyünde herhangi bir sermaye piyasası aracı yoksa bu repo işlemi kabul edilebilir. Böyle bir durumda ise el değiştiren ya bir dekont ya da bir makbuzdur. İkinci uygulama ise; aynı özellikte ve tutardaki menkul kıymet birden fazla kişiye satışa sunulur ve satışlardan biri gerçek diğerleri ise sanaldır.

Döviz Swapı Repoları: Vadeli döviz piyasalarında repo işlemlerinin döviz cinsinden yapılma işlemdir.